جایگاه تیمچه در معماری بازار

در این مطلب از درآمد برتر به برسی ارزش و جایگاه تیمچه در بازار می پردازیم.

 

 

جایگاه تیمچه در بازار

از دیگر بخش های جالب توجه بازارهای قدیمی تیمچه ها بودند که ظاهرا در مراحل پایانی ساخت بازار بوجود آمده و معماری آنها نیز نسبت به سایر بخشها کاملتر است. تیمچه اکثرا دارای طرحی هشت وجهی است که دارای فضایی نسبتا بزرگ و سرپوشیده است که در دو یا سه طبقه ساخته شده و در گرداگرد صحن مرکزی آن دکان ها و حجره ها قرار گرفته اند. فضای مرکزی و وسیع تیمچه با طاق و گنبدهای مسقف شده و با کاربندی و مقرنسهای زیبا مزین می شده است. تیمچه بزرگ قم و تیمچه امینی کاشان درست در عصر انحطاط معماری ایران به صورت یک شاهکار نغز و هنرمندانه خودنمایی کرده اند.

 

 

 

تیمچه­ها عمدتاً از نظر ظاهر به دوگونه تقسیم می‌شوند

1- مسقف (طاق­دار)

2- بدون سقف (بدون طاق)

 

تیمچه­های طاق­دار یا مسقف از نظر ساختمانی با یکدیگر وجوه تشابه زیادی دارند و در نحوه‌ی ساخت آ‌ن‌ها هماهنگی بسیار دیده می­شود. تیمچه­های بدون سقف که تعداد آن‌ها بسیار کم است از نظر معماری شکل تکامل یافته کاروانسراهای باقی­مانده از دوره صفویه هستند. البته غالب تیمچه­ها و تیم­ها مدت‌ها پس از ساخت مسقف گردیده‌اند.

 

در مجموع از نظر طرح می­توان شش شکل مربع، مستطیل، دایره، بیضی، شش ضلعی و هشت­ضلعی را در بنای تیمچه­ها تشخیص داد. مصالح اصلی ساخت آن‌ها نیز آجر است.

در کنار واژه تیمچه واژه «تیم» به محل انجام امور دفتری و تجارت عمده و پایگاه فعالیت دلال‌های بازار اطلاق می‌گردد.

 

تیم­ها ساختمان‌‌های شبیه به کاروانسرا بوده­اند که غالباً تجار بومی شهر در آن فعالیت داشته­اند. تیم شامل یک حیاط با حوضی در وسط آن و تعداد نسبتاً زیادی حجره در اطراف حیاط به اضافه واحدهای کوچک تجاری (تیمچه) بوده ­است. معمولاً تیم‌ها به مجموعه­ای از کالاهای مشابه اختصاص داشته­اند. از معروف‌­ترین تیم‌های ایران می­توان تیم بزرگ قم، تهران ، مظفری تبریز و از تیمچه­های معروف کشور تیمچه حاجب‌الدوله تهران و تیمچه امینی کاشان را نام برد.

 

 

برای مشاهده کامل این مطلب به لینک منبع مراجعه کنید

 

منبع :معماری بازار